Karpal Tünel Sendromu, median sinirin el bileği seviyesindeki dar bir kanaldan geçerken baskı altında kalmasıyla ortaya çıkan, ilerleyici bir sinir sıkışmasıdır. Bu durum özellikle başparmak, işaret ve orta parmaklarda yoğunlaşan uyuşma, karıncalanma, yanma ve gece ağrıları gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle tekrarlayan el hareketleri, hormonal değişiklikler veya anatomik yatkınlık gibi faktörlerle tetiklenir. İlerleyen vakalarda eldeki kavrama gücünü zayıflatabilir ve kaslarda erimeye yol açabilir, bu da günlük yaşam aktivitelerini ciddi şekilde kısıtlar. Erken teşhis, kalıcı sinir hasarını önleyerek el fonksiyonlarını korumak için kritik öneme sahiptir.
Yazı İçeriği
Karpal Tünel Sendromu Nedir?
Karpal Tünel Sendromu, el bileğinizin iç kısmında bulunan ve “karpal tünel” olarak adlandırılan dar bir kanaldan geçen median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu tüneli, yoğun trafiğin aktığı bir otoyol tüneli gibi düşünebilirsiniz. Tünelin zeminini ve duvarlarını bilek kemiklerimiz, tavanını ise çok sağlam bir bağ dokusu (transvers karpal ligaman) oluşturur. Bu tünelin içinden, parmaklarımızı hareket ettiren tendonlar (kas kirişleri) ile birlikte median sinir adını verdiğimiz önemli bir sinir geçer. Median sinir, başparmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının yarısının hissini ve başparmağın bazı hareketlerini kontrol eden kritik bir yapıdır.
Herhangi bir nedenle bu dar tünelin içindeki basınç arttığında, en hassas yapı olan median sinir sıkışmaya başlar. Tıpkı tüneldeki bir kaza veya şerit daralmasının trafiği felç etmesi gibi, tünel içindeki şişlik de sinirin görevini yapmasını engeller. Bu durum sinir sıkışmaları arasında en sık görülenidir ve tedavi edilmediğinde ilerleyerek parmaklarda kalıcı his kaybına, kaslarda erimeye ve elin kullanımında ciddi zorluklara yol açabilir. Bu nedenle basit bir bilek ağrısından çok daha fazlasıdır ve erken teşhis ile doğru tedavi, kalıcı hasarları önlemek için hayati önem taşır.
Karpal Tünel Sendromu Neden Oluşur ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Çoğu zaman Karpal Tünel Sendromu’nun tek bir net nedeni yoktur. Genellikle kişinin genetik yapısı, yaşam tarzı, mesleği ve altta yatan tıbbi durumları gibi birçok faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Ancak bazı durumların riski belirgin şekilde artırdığı bilinmektedir. Bu risk faktörlerini üç ana başlık altında toplayabiliriz.
Anatomik ve genetik yatkınlıklar şunları içerebilir:
- Doğuştan dar karpal tünel
- Ailede Karpal Tünel Sendromu öyküsü
- “Kare bilek” olarak adlandırılan bilek yapısı
- Geçirilmiş el bileği kırıkları veya çıkıkları
- Bilek ekleminde kireçlenme (artrit)
Vücudun genelini etkileyen bazı tıbbi durumlar da riski artırır:
- Şeker hastalığı (Diyabet)
- Romatoid Artrit
- Tiroid bezinin az çalışması (Hipotiroidizm)
- Obezite (Aşırı kilo)
- Gebelik (Vücutta sıvı tutulumu nedeniyle)
- Menopoz
- Böbrek yetmezliği
Günlük yaşamdaki veya iş hayatındaki bazı aktiviteler de önemli bir rol oynar:
- Tekrarlayıcı el ve bilek hareketleri (örneğin montaj hattı işleri)
- Güçlü kavrama gerektiren işler
- Titreşimli el aletlerinin sürekli kullanımı
- Bileğin uzun süre bükülü veya aşırı gergin pozisyonda tutulması
Bu faktörler karpal tünel içindeki dokuların şişmesine, kalınlaşmasına veya tünelin kendisinin daralmasına neden olarak sinir üzerindeki baskıyı artırır. Örneğin diyabet sinirlerin kendisini daha hassas hale getirirken, romatoid artrit tendonları çevreleyen kılıfların (sinovyum) şişmesine yol açarak tüneli mekanik olarak daraltır. Gebelikte ise vücutta artan sıvı, tünel içindeki basıncı geçici olarak yükseltir ve bu nedenle belirtiler genellikle doğumdan sonra hafifler veya tamamen kaybolur.
El Bileğimdeki Karpal Tünel Sendromu Patofizyolojisi Nasıl İşler?
Karpal Tünel Sendromu’nun altında yatan süreç bir kez başladığında kendi kendini besleyen bir kısır döngüye benzer. Her şey, o daracık tünelin içindeki basıncın artmasıyla başlar. Normalde çok düşük olan bu basınç, hastalık durumunda sinirin sağlıklı çalışamayacağı seviyelere yükselir. Bu basınç artışı, domino taşları gibi bir dizi olayı tetikler.
İlk olarak artan basınç siniri besleyen minik kan damarlarını ezer. Bu sinirin kan akışının bozulmasına, yani bir nevi “nefessiz kalmasına” (iskemi) neden olur. Yeterince kan ve oksijen alamayan sinir dokusunda şişlik (ödem) gelişir. Bu şişlik, tünel içindeki alanı daha da daraltarak mevcut basıncı iyice artırır.
Bu sürekli baskı ve kanlanma bozukluğu, sinirin etrafındaki koruyucu kılıfta (miyelin kılıfı) hasara yol açar. Bu kılıf, elektrik kablolarının etrafındaki plastik yalıtım gibidir; sinirdeki elektrik sinyallerinin hızlı ve kayıpsız bir şekilde iletilmesini sağlar. Kılıf hasar gördüğünde, sinir iletimi yavaşlar. İşte bu yavaşlama, parmaklarınızda hissettiğiniz uyuşma ve karıncalanmanın temel nedenidir.
Eğer bu kısır döngü kırılmazsa, süreç bir sonraki aşamaya geçer. Vücut, bu sürekli tahrişe bir tepki olarak tünel içindeki bağ dokularını kalınlaştırıp sertleştirmeye başlar (fibrozis). Bu sertleşmiş doku, sinir ve tendonların birbiri üzerinde rahatça kaymasını engeller ve siniri adeta bir mengeneyle sıkıştırır. Bu noktada hasar sadece sinir kılıfında değil sinirin kendi liflerinde (aksonlar) de meydana gelmeye başlar. Akson hasarı, kalıcı his kaybı ve kas erimesi gibi geri döndürülmesi zor sonuçlara yol açar.
Peki, belirtiler neden özellikle geceleri coşar? Bunun birkaç basit nedeni var. Uyurken farkında olmadan el bileğimizi bükeriz ve bu pozisyon tüneldeki basıncı en çok artıran pozisyondur. Ayrıca gün içinde ayaktayken yer çekimiyle bacaklarda toplanan vücut sıvısı, biz yattığımızda vücudun üst kısımlarına, yani kollarımıza ve ellerimize doğru yeniden dağılır. Bu da tünel içindeki şişliği ve basıncı artırır. Geceleri kaslarımızın dinlenme modunda olması, bu biriken sıvıyı pompalayarak uzaklaştırma mekanizmasını da yavaşlatır. İşte tüm bu faktörler birleşerek gece sizi uykudan uyandıran o rahatsız edici hisse neden olur.
Karpal Tünel Sendromu Hangi Belirtilerle Kendini Gösterir?
Karpal Tünel Sendromu’nun belirtileri genellikle yavaş yavaş başlar ve zamanla kötüleşir. Hastalığın ilerleyişi tipik olarak belirli bir seyir izler ve belirtiler erken ve ileri evre olarak ikiye ayrılabilir.
Erken evrede en sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
- Gece uykudan uyandıran uyuşma
- Başparmak, işaret ve orta parmakta karıncalanma
- Eli sallayınca veya ovuşturunca geçici rahatlama
- Parmak uçlarında yanma hissi
Bu erken dönem şikayetleri genellikle gelip geçicidir. Geceleri ortaya çıkan ve kişiyi uyandırıp elini sallama ihtiyacı hissettiren uyuşma, bu hastalığın en klasik ve en erken işaretlerinden biridir. Bu harekete “Flick işareti” denir ve tanı için önemli bir ipucudur.
Hastalık ilerledikçe belirtiler daha kalıcı hale gelir ve günlük yaşamı etkilemeye başlar:
- Gün içinde sürekli hale gelen uyuşukluk
- Kavrama gücünde belirgin azalma
- Bardak, telefon gibi nesneleri elden düşürme
- Düğme ilikleme, yazı yazma gibi ince becerilerde zorluk
- Başparmak tabanındaki kaslarda gözle görülür erime (çökme)
- El bileğinden başlayıp ön kola doğru yayılan ağrı
Durum kötüleştikçe, uyuşma ve karıncalanma hissi gün içinde de özellikle araba kullanmak, kitap okumak veya telefonla konuşmak gibi bileğin bükülü kaldığı aktiviteler sırasında ortaya çıkar. İleri evrelerde ise kas gücündeki azalmaya bağlı olarak sakarlık ve eşyaları düşürme gibi fonksiyonel kayıplar başlar. Başparmağın tabanındaki kasların erimesi (tenar atrofi), sinir hasarının artık ciddi bir boyuta ulaştığının geç ve önemli bir göstergesidir.
Karpal Tünel Sendromu Tanısı Nasıl Konulur?
Doğru tanı, etkili bir tedavinin ilk ve en önemli adımıdır. Tanı süreci, hastanın anlattığı hikaye, detaylı bir fizik muayene ve gerektiğinde başvurulan ileri teknoloji testlerin bir kombinasyonudur.
İlk adım, hastanın şikayetlerini dikkatle dinlemektir. Belirtilerin ne zaman başladığı, hangi parmakları etkilediği, neyin tetiklediği ve neyin rahatlattığı gibi detaylar, tanıya giden yolda en değerli ipuçlarını verir. Ardından, şüpheleri doğrulamak ve başka olasılıkları dışlamak için fizik muayeneye geçilir. Muayenede doktor, parmaklardaki hissi, kas gücünü ve bazı özel testleri değerlendirir. Bu testler, siniri geçici olarak sıkıştırarak belirtileri ortaya çıkarmayı amaçlar. En bilinenleri Tinel (sinir üzerine hafifçe vurma) ve Phalen (bileği bükülü tutma) testleridir. Ancak unutulmamalıdır ki bu testler tek başına kesin tanı koydurmaz; sadece klinik şüpheyi destekleyen yardımcı bulgulardır.
Tanıyı kesinleştirmek ve hastalığın şiddetini objektif olarak ölçmek için en güvenilir yöntem elektrodiyagnostik testlerdir. Bu testler genellikle EMG (Elektromiyografi) ve NCS (Sinir İletim Çalışması) olarak bilinir. NCS sırasında, sinir üzerine küçük elektrik akımları verilerek sinyalin bilekten geçerken yavaşlayıp yavaşlamadığı ölçülür. Bu bir elektrik kablosunda kaçak olup olmadığını kontrol etmeye benzer. EMG’de ise başparmak kasına ince bir iğne yerleştirilerek kasın elektriksel aktivitesi incelenir. Bu test, sinir hasarının kasları etkileyip etkilemediğini gösterir ve hastalığın şiddeti hakkında net bilgi verir. Bu testler, tanının adeta “altın standardı” olarak kabul edilir.
Bazı özel durumlarda görüntüleme yöntemlerine de başvurulabilir:
- Tünel içinde yer kaplayan bir kist veya tümör şüphesi
- Tanının diğer bulgularla netleşmediği atipik vakalar
- Daha önce geçirilmiş ve başarısız olmuş bir tedavi sonrası değerlendirme
- Sinirde veya damarlarda olabilecek anatomik farklılıkların tespiti.
Bu durumlarda, yüksek çözünürlüklü ultrason (YÇUS) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) istenebilir. Ultrason, sinirin kalınlığını ve yapısını hızla ve zararsız bir şekilde gösterirken, MRG yumuşak dokuları çok daha detaylı bir şekilde inceleme imkanı sunar. Ancak bu görüntüleme yöntemleri, her hastada rutin olarak kullanılan testler değildir.
Karpal Tünel Sendromu Hangi Hastalıklarla Karışabilir?
El ve koldaki uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler sadece Karpal Tünel Sendromu’na özgü değildir. Benzer şikayetlere yol açabilen başka durumlar da vardır ve doğru tedavinin planlanabilmesi için bu durumların ayırt edilmesi (ayırıcı tanı) çok önemlidir.
KTS’yi en sık taklit eden durumlar şunlardır:
- Boyun fıtığı (Servikal Radikülopati)
- Dirsekte sinir sıkışması (Kubital Tünel Sendromu)
- Şeker hastalığına bağlı yaygın sinir hasarı (Diyabetik Nöropati)
- Omuz ve boyun bölgesindeki sinir sıkışmaları (Torasik Çıkış Sendromu)
Bu durumlar arasında en sık karıştırılanı, boyundaki bir fıtığın sinir köküne bası yapmasıdır. Boyun fıtığını düşündüren bulgular genellikle KTS’den farklıdır. Örneğin boyun fıtığında ağrı ve uyuşmaya genellikle boyun ağrısı da eşlik eder ve belirtiler boyun hareketleriyle artar. Ayrıca uyuşma sadece belirli parmaklarda değil daha geniş, dermatomal bir alanda hissedilir. Güçsüzlük ise sadece elde değil ön kol ve kolun üst kısımlarındaki kaslarda da olabilir.
Dirsekte ulnar sinirin sıkışması (Kubital Tünel Sendromu) ise belirtilerin daha çok serçe parmak ve yüzük parmağının yarısında yoğunlaşmasıyla kendini belli eder. Diyabetik nöropatide ise uyuşma genellikle her iki elde ve ayakta simetrik olarak “eldiven-çorap” tarzında bir dağılım gösterir.
Bu karmaşık durumları birbirinden ayırmadaki en güvenilir yardımcımız yine EMG testidir. EMG, sinirdeki sorunun hangi seviyede (boyun, dirsek, yoksa bilek) olduğunu net bir şekilde ortaya koyarak doğru tanının konulmasını sağlar.
Karpal Tünel Sendromu İçin Ameliyatsız Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Hastalığın özellikle hafif ve orta şiddetteki evrelerinde, cerrahiye gerek kalmadan belirtileri kontrol altına almak ve ilerlemesini yavaşlatmak mümkündür. Ameliyatsız (konservatif) tedavinin amacı, tünel içindeki basıncı azaltarak siniri rahatlatmaktır. En sık başvurulan ve etkinliği kanıtlanmış yöntemler vardır:
Başlıca ameliyatsız tedavi seçenekleri şunlardır:
- Gece ateli kullanımı
- Kortikosteroid enjeksiyonları
- Aktivite değişikliği ve ergonomik düzenlemeler
- Fizik tedavi egzersizleri (Tendon/Sinir kaydırma)
- Ağrı ve iltihap giderici ilaçlar
Gece ateli, bu tedavilerin temel taşıdır. Bileği düz (nötral) bir pozisyonda sabit tutarak, tünelin en geniş olduğu pozisyonda kalmasını sağlar ve uyku sırasında istemsizce bükülmesini engeller. Sadece geceleri düzenli atel kullanımı bile birçok hastada, özellikle erken evrede, belirgin bir rahatlama sağlar.
Kortikosteroid enjeksiyonları, tünel içine yapılan güçlü iltihap giderici iğnelerdir. Tendon kılıflarındaki şişliği ve ödemi hızla azaltarak sinir üzerindeki baskıyı hafifletir ve kısa vadede etkili bir semptom kontrolü sunarlar. Ayrıca enjeksiyona verilen olumlu yanıt, ileride cerrahi gerekirse operasyondan da iyi sonuç alınacağının bir işareti olabilir.
Aktivite değişikliği, belirtileri tetikleyen hareketlerden kaçınmayı içerir. Özellikle bileğin sürekli bükülü veya aşırı gergin pozisyonda tutulduğu, güçlü kavrama gerektiren işlerden uzak durmak veya bu işler sırasında sık sık mola vermek önemlidir. Çalışma ortamında yapılacak ergonomik düzenlemeler (örneğin klavye ve fare pozisyonunun ayarlanması) de bilek üzerindeki yükü azaltabilir.
Fizik tedavi programları kapsamında öğretilen tendon ve sinir kaydırma egzersizleri, tünel içindeki yapıların birbirine yapışmasını önleyerek daha rahat hareket etmelerine yardımcı olur. Ağrı kesici ilaçlar ise altta yatan sorunu çözmese de özellikle ağrılı alevlenme dönemlerinde geçici bir rahatlama sağlayabilir. Bu konservatif yöntemler makul bir süre (genellikle birkaç hafta ila birkaç ay) denendiğinde yeterli yanıt alınamazsa veya hastalık ilerlemeye devam ederse, cerrahi tedavi düşünülmeye başlanır.
Karpal Tünel Sendromu Ameliyatı Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?
Cerrahi müdahale, ameliyatsız yöntemlerin yetersiz kaldığı veya sinirde kalıcı hasar riskinin belirdiği durumlarda Karpal Tünel Sendromu için en kesin ve etkili tedavi seçeneğidir. Ameliyat kararı, belirli kriterlere dayanılarak verilir.
Ameliyatın gerekli görüldüğü durumlar şunlardır:
- Uygulanan ameliyatsız tedavilere (atel, enjeksiyon vb.) rağmen şikayetlerin devam etmesi
- Başparmak kaslarında erime (atrofi) gibi ileri derecede sinir hasarı bulgularının varlığı
- EMG testinde sinirde şiddetli veya ilerleyici hasar saptanması
- Hastanın, tüm seçenekler hakkında bilgilendirildikten sonra cerrahiyi tercih etmesi
Ameliyatın temel prensibi, karpal tünelin çatısını oluşturan ve siniri sıkıştıran kalın bağı (transvers karpal ligaman) keserek tüneli genişletmek ve siniri serbest bırakmaktır. Bu işlem için iki ana cerrahi teknik kullanılır: açık cerrahi ve endoskopik (kapalı) cerrahi.
Açık cerrahi, geleneksel yöntemdir. Avuç içinde yapılan yaklaşık 2-3 cm’lik bir kesi ile bağa doğrudan ulaşılır ve cerrahın görerek kesmesiyle işlem tamamlanır. Endoskopik cerrahi ise daha yeni ve minimal invaziv bir tekniktir. El bileğine yapılan bir veya iki adet çok küçük (yaklaşık 1 cm) kesiden, ucunda kamera olan ince bir alet sokulur. Cerrah, ekrandan tünelin içini izleyerek özel bir bıçak yardımıyla bağı içeriden keser.
Her iki tekniğin de uzun vadeli başarı oranları birbirine çok yakındır. Temel fark, iyileşme sürecinde ortaya çıkar. Endoskopik (kapalı) yöntemde kesi daha küçük olduğu için ameliyat sonrası ağrı genellikle daha azdır ve hastalar günlük yaşamlarına ve işlerine daha hızlı dönerler. Ancak endoskopik teknik, daha fazla tecrübe ve hassasiyet gerektirir. Yetersiz veya yanlış bir kesi riski, deneyimsiz ellerde açık cerrahiye göre bir miktar daha yüksek olabilir. Bu nedenle hangi tekniğin uygulanacağı kararı, hastanın durumu cerrahın tecrübesi ve beklentiler göz önünde bulundurularak birlikte verilmelidir.
Karpal Tünel Sendromu Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Ameliyat sonrası dönem, tedavinin başarısını etkileyen en az operasyonun kendisi kadar önemli bir parçasıdır. Yapılandırılmış bir rehabilitasyon süreci, en iyi fonksiyonel sonuca ulaşmanıza yardımcı olur.
İyileşme sürecindeki önemli adımlar genellikle şunları içerir:
- Ameliyat sonrası ilk birkaç gün eli kalp seviyesinin üzerinde tutmak
- Sargılar çıkarılana kadar parmakları aktif olarak açıp kapamak
- Dikişlerin alınması (genellikle 10-14 gün sonra)
- Dikişler alındıktan sonra nazik bilek hareketlerine başlamak
- Yara izi tamamen kapandıktan sonra skar (yara izi) masajı yapmak
- 3 ila 6. haftalar arasında nazik güçlendirme egzersizlerine geçmek
- Ağrıya ve toleransa göre normal aktivitelere kademeli olarak geri dönmek
Ameliyatın hemen ardından eliniz, genellikle hacimli bir sargı veya atel içinde olacaktır. Bu dönemde en önemli hedefler, şişliği kontrol altında tutmak ve parmaklarda sertlik gelişmesini önlemektir. Bu nedenle elinizi yüksekte tutmanız ve izin verildiği andan itibaren parmaklarınızı sık sık hareket ettirmeniz teşvik edilir. Dikişler alındıktan ve yara iyileştikten sonra, yara izinin alt dokulara yapışmasını önlemek ve hassasiyeti azaltmak için losyon veya kremle masaj yapmak çok faydalıdır.
Güçlendirme egzersizlerine ve daha zorlayıcı aktivitelere geçiş yavaş yavaş, doktorunuzun veya fizyoterapistinizin yönlendirmesiyle olmalıdır. Unutmayın ki kavrama gücünüzün ve elinizin dayanıklılığının geri gelmesi birkaç ay sürebilir. Bu süreçte sabırlı olmak ve vücudunuzun sinyallerini dinlemek önemlidir.
Karpal Tünel Sendromu Tedavisinden Sonraki Uzun Vadeli Beklentiler Ne Olmalıdır?
Karpal Tünel Sendromu cerrahisi, hasta memnuniyeti oldukça yüksek ve sonuçları yüz güldürücü bir operasyondur. Ancak en iyi sonucu almak ve hayal kırıklığı yaşamamak için gerçekçi beklentilere sahip olmak kritik öneme sahiptir.
Ameliyattan sonraki dönemde, sinir üzerindeki baskı ortadan kalktığı için ağrı ve özellikle gece uykudan uyandıran belirtiler genellikle hemen geçer. Ancak uyuşma ve karıncalanma gibi his kusurlarının düzelmesi, sinirin kendini yenileme hızına bağlı olarak haftalar, hatta aylar sürebilir. Eğer ameliyattan önce sinirde çok ileri derecede ve uzun süreli bir hasar mevcut idiyse, bir miktar his kusurunun kalıcı olabileceğini bilmek gerekir.
Yapılan çalışmalar ameliyat olan hastaların %90’a yakınının sonuçtan memnun olduğunu göstermektedir. Ancak burada ilginç bir nokta vardır: Hastaların çoğu sonuçtan memnun olsa da yarısından azı ellerinin “eskisi gibi, tamamen normal” olduğunu hisseder. Bu durum tedavinin başarısının, eli ameliyat öncesi ağrılı ve işlevsiz durumundan kurtarıp çok daha iyi bir hale getirmek olduğunu gösterir. Ameliyat sonrası avuç içinde hafif bir hassasiyet, kavrama gücünde küçük bir zayıflık veya elin aşırı kullanımında ortaya çıkan hafif bir karıncalanma gibi kalıcı belirtiler nadir değildir.
Hastalığın aynı elde tekrarlama (nüks) riski düşüktür ve genellikle %5-10’un altındadır. Sonuç olarak Karpal Tünel Sendromu yönetimi; doğru tanı, uygun hasta ve tedavi seçimi, başarılı bir cerrahi ve iyi yönetilmiş bir rehabilitasyon sürecini içeren bütüncül bir yaklaşımdır. Bu süreçte hasta ile hekim arasındaki açık iletişim ve gerçekçi beklentilerin belirlenmesi, tedavinin nihai başarısının anahtarıdır.
Ortopedi ve travmatoloji, kas-iskelet sistemini etkileyen hastalık ve yaralanmaların tanı ve tedavisiyle ilgilenen tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Bu dal, kemikler, eklemler, kaslar, tendonlar, bağ dokular ve sinir sistemini kapsar. Ortopedi; doğumsal deformiteler, omurga eğrilikleri ve eklem bozuklukları gibi yapısal sorunlara odaklanırken, travmatoloji ani yaralanmalarla (örneğin kırık, çıkık ve kas zedelenmeleri) ilgilenir. Cerrahi ve cerrahi dışı tedavi yöntemlerini kapsayan bu alan; fizyoterapi, enjeksiyonlar, ortotik cihazlar ve robot destekli minimal invaziv ameliyatları da içeren geniş bir yelpazeye sahiptir. Alt uzmanlık alanları arasında spor cerrahisi, omurga cerrahisi, çocuk ortopedisi ve eklem protezleri gibi konular yer alır. Hedef, ağrıyı azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmektir.
